Cumhuriyet Halk Partisi’nin tek parti döneminde, 1941 yılında yürürlüğe giren ve ezanın Arapça aslı yerine Türkçe okunmasını zorunlu kılan uygulamayı ifade eden terim. Bayar ve Demokrat Parti için bu yasak, “tek parti zihniyeti“nin halkın dini inançlarına yönelik antidemokratik müdahalelerinin en somut sembollerinden biri olmuştur. Demokrat Parti, bu yasağı kaldırma vaadini seçim kampanyalarının merkezine yerleştirerek, halkın dini hassasiyetlerine hitap etmiş ve geniş kitleleri mobilize etmiştir.
Ezan Hürriyeti
Bayar ve Demokrat Parti’nin, ezanın kendi asıl dili olan Arapça okunabilmesi için yapılan mücadeleyi tanımlamakta kullandığı anahtar bir kavramdır. “Ezan hürriyeti”, genel “hürriyet” söyleminin dini özgürlükler alanındaki en görünür tezahürüdür. Bu kavram, siyasi bir mücadeleyi, inanç ve ibadet özgürlüğü için verilen haklı bir savaş olarak çerçeveler. 16 Haziran 1950’de yasağın kaldırılması, bu “ezan hürriyetinin” kazanımı olarak sunulmuştur.
Türkçe Ezan
1941-1950 yılları arasında ezanın Arapça aslı yerine Türkçe okunan versiyonunu ifade eder. Bayar’ın söyleminde “Türkçe ezan”, kendi başına bir terimden ziyade, CHP’nin dayatmacı, halka yabancı ve dini hayata müdahale eden politikalarının somut bir yansıması olarak ele alınır. Demokrat Parti bu uygulamayı, halkın hissiyatına kulak asılmayan “devletçi zihniyetin” bir ürünü olarak niteleyerek eleştirmiştir. Yasağın kaldırılmasıyla birlikte, Türkçe ezan uygulaması kendiliğinden son bulmuştur.