Demirel’e özellikle kırsal kesimdeki ve muhafazakar tabanındaki seçmenleri tarafından verilen bir lakaptır. Bu lakap, onun siyasi kimliğini ataerkil, koruyucu, bilge ve güvenilir bir aile reisi figürüyle özdeşleştirir. “Baba“, seçmenle arasında hiyerarşik ama aynı zamanda samimi ve şefkatli bir bağ kurar. Devletin soyut ve uzak yapısını, seçmenin sığınabileceği somut ve ulaşılabilir bir “devlet baba” figürüne dönüştürür. […]
Dilbilgisel Kategoriler: Lakap
Barajlar Kralı
Demirel’in, özellikle ilk başbakanlık dönemlerinde Türkiye’nin dört bir yanına inşa ettirdiği barajlar ve hidroelektrik santralleri nedeniyle aldığı bir lakaptır. Bu lakap, onun “icraat” ve kalkınma odaklı siyaset anlayışının en somut sembolüdür. “Barajlar Kralı“, onu ülkeyi modernleştiren, elektrifikasyonu ve sulamayı yaygınlaştıran, bozkırı yeşerten bir lider olarak konumlandırır. Bu, soyut ideolojik tartışmalar yerine, halkın hayatına doğrudan dokunan […]
Barajlar Kralı
Menderes döneminde başlatılan büyük ölçekli baraj ve hidroelektrik santral projeleri nedeniyle, dönemin Başbakanı’na ve daha sonra halefi olan Süleyman Demirel’e atfedilen popüler bir unvandır. Bu ifade, DP’nin kalkınma ve imar odaklı siyasetinin bir sembolüdür. Barajlar; elektrifikasyon, sulama ve sanayileşme gibi modernleşme hedeflerinin en somut göstergeleri olarak sunulmuştur. “Kral” ifadesi, Menderes’in bu alandaki liderliğini ve icraatlarının […]
Çoban Sülü
Demirel’in siyasi kariyerinin başlarında, Isparta’nın İslamköy’ünden gelmesi ve köylü kökenini vurgulamak için kullanılan, zamanla kendisinin de benimsediği bir lakaptır. Bu lakap, onu halktan biri, Anadolu’nun bağrından çıkmış samimi bir lider olarak konumlandırır. “Çoban” imgesi, hem alçakgönüllülük hem de bilge liderlik (sürüsünü güden) gibi pozitif çağrışımlar içerir. Bu, onun şehirli ve bürokratik elite karşı “çevre“nin temsilcisi […]
Galip Hoca
Celal Bayar’ın Milli Mücadele yıllarında, özellikle Ege Bölgesi’nde Yunan işgaline karşı sivil direnişi örgütlerken kullandığı takma addır. Bu isim, sıradan bir köy hocası kimliğine bürünerek halkla kolayca kaynaşmasını, onların güvenini kazanmasını ve onları Kuvayı Milliye saflarında seferber etmesini sağlamıştır. Siyasi ve retorik işlevi, Bayar’ın kariyerinin sonraki aşamalarında da devam etmiştir. Bu lakap, onun asker veya […]
Halkçı Ecevit
Ecevit’in özellikle 1970’lerdeki siyasi kimliğini tanımlamak için kullanılan bir sıfattır. Bu sıfat, onun CHP’yi geleneksel devlet partisi kimliğinden uzaklaştırıp, halkın, özellikle de emekçi sınıfların ve köylülerin partisi yapma çabasını ifade eder. “Halkçı Ecevit” imajı, “Toprak işleyenin, su kullananın” gibi sloganlarla, halk mitinglerindeki coşkulu kalabalıklarla ve mütevazı yaşam tarzıyla pekiştirilmiştir. Bu imaj, onu bürokratik ve halktan […]
Hoca
Necmettin Erbakan’ın siyasi kariyeri boyunca kendisiyle özdeşleşen ve en sık kullanılan lakabıdır. Bu unvan, çift katmanlı bir anlama sahiptir. İlk katman, onun akademik kariyerinden gelir: İstanbul Teknik Üniversitesi’nde profesör olması, Almanya’da önemli mühendislik çalışmaları yapması, ona bir bilim insanı ve teknokrat (“hoca“) kimliği kazandırmıştır. İkinci ve daha baskın katman ise, onun İslami bir cemaatin lideri, […]
Hoca
Mesut Yılmaz’ın, Milli Görüş lideri ve siyasi rakibi Necmettin Erbakan’ı anmak için kullandığı lakaptır. “Tansu Hanım’dan kurtulurken Hoca’ya yakalanmayın!” ifadesindeki kullanımı, bu terimin hem tanıyıcı hem de bir miktar mesafeli bir anlam taşıdığını gösterir. “Hoca” lakabı, Erbakan’ın mühendis kimliğinden ve akademik geçmişinden gelse de, siyasi bağlamda onun İslami kimliğine de bir gönderme içerir. Yılmaz’ın bu […]
Karaoğlan
Bülent Ecevit ile özdeşleşen en güçlü ve yaygın lakaptır. İlk olarak 1973 seçimleri öncesinde Kars veya Sivas’ta bir halk kadını tarafından kullanıldığı rivayet edilir. Bu lakap, Ecevit’in Robert Kolej mezunu, entelektüel ve şehirli kimliğini aşarak, onu doğrudan Anadolu halkının gönlüne yerleştiren bir köprü işlevi görmüştür. “Karaoğlan,” Dede Korkut hikayelerinden ve halk masallarından gelen bir arketiptir; […]
Kenya Fatihi
PKK lideri Abdullah Öcalan’ın 15 Şubat 1999’da Kenya’da yakalanarak Türkiye’ye getirilmesi operasyonu sonrasında Ecevit için kullanılan bir lakaptır. Bu ifade, 1974’teki “Kıbrıs Fatihi” lakabına bir gönderme yapsa da, Ecevit’in kendisi tarafından hiçbir zaman benimsenmemiştir; hatta bir mitingde bu pankartın indirilmesini istediği bilinmektedir. “Kıbrıs Fatihi” ulusal bir zaferi ve halkçı bir coşkuyu temsil ederken, “Kenya Fatihi” […]