Atatürk’ün Türkiye için belirlediği hedefi ifade eden bu kavram, Ecevit’in söyleminde de sıkça yer alır. Ancak Ecevit, bu kavramı kendi demokratik sol perspektifinden yeniden yorumlar. Ona göre “çağdaş uygarlık düzeyi,” sadece teknolojik ve ekonomik ilerleme anlamına gelmez. Aynı zamanda sosyal adaletin, demokrasinin, insan haklarının ve özgürlüklerin en üst seviyede yaşandığı bir toplumsal yapıyı ifade eder. […]
Kişiler: Bülent Ecevit
Çalışma Bakanlığı
Ecevit’in siyasi kariyerinde bir dönüm noktası olan ve onun “halkçı” kimliğinin temellerini attığı görevdir (1961-1965). Bu dönemde, Türkiye’de ilk defa grev ve toplu sözleşme hakkını yasalaştıran kanunların çıkarılmasına öncülük etmiştir. Bu nedenle “Çalışma Bakanlığı,” onun söyleminde sadece bir bürokratik makamı değil, emeğin ve işçi haklarının devlet katında tanınmasının ve sosyal devlet anlayışının kurumsallaşmasının bir simgesini […]
Demir Perde
Ecevit’in özellikle siyasi kariyerinin ilk dönemlerinde ve gazetecilik yıllarında Sovyetler Birliği ve komünist bloğu tanımlamak için kullandığı, Soğuk Savaş dönemine ait bir metafordur. Bu ifadeyi kullanması, onun anti-komünist duruşunu ve Batı ittifakına olan bağlılığını net bir şekilde ortaya koyar. Ecevit, “emperyalist Sovyet militarizmi” olarak tanımladığı bu bloğun, demokrasi ve özgürlükleri yok eden totaliter bir yapı […]
Demokratik Sol
Ecevit’in siyasi felsefesinin ve kurduğu partinin (DSP) adıdır. Bu kavram, “Ortanın Solu” hareketinin bir sonraki ve daha netleşmiş aşamasını temsil eder. Ecevit, bu terimi bilinçli olarak seçerek kendi siyasi hareketini birkaç temel akımdan ayrıştırmayı hedeflemiştir. Birincisi, “demokratik” vurgusuyla, hareketini Marksist-Leninist geleneğin devrimci ve otoriter sol anlayışlarından kesin olarak ayırır; parlamenter demokrasiye, çoğulculuğa ve özgürlüklere olan […]
Devlet
Ecevit’in söyleminde zaman içinde anlamı ve vurgusu değişen, çift karakterli bir kavramdır. 1970’lerdeki “halkçı” Ecevit için “devlet,” halkın yararına yeniden düzenlenmesi, sosyal adaleti sağlamak için ekonomiye müdahale etmesi gereken bir araçtır (“sosyal devlet“). Ancak aynı zamanda, içindeki “kontrgerilla” gibi illegal yapılarla, halktan kopuk ve baskıcı olabilen bir aygıttır. Bu dönemde vurgu, devleti halka hizmet ettirmek […]
Devletçilik
Ecevit, CHP’nin altı okundan biri olan devletçilik ilkesini kendi “demokratik sol” anlayışı çerçevesinde yeniden yorumlamıştır. Onun devletçilik anlayışı, katı sosyalist bir modelde olduğu gibi tüm üretim araçlarının devletleştirilmesini veya özel teşebbüsün tamamen ortadan kaldırılmasını savunmaz. Ecevit’e göre devletçilik, ekonominin ne tek başına devletin ne de tek başına özel sektörün tekelinde olmasına izin vermeyen bir denge […]
Dış Politika
Ecevit’in söyleminde dış politika, “ulusal onur,” “bağımsızlık” ve “çok yönlülük” ilkeleri üzerine kuruludur. Başbakanlık yaptığı dönemlerde Türkiye’nin sadece Batı’ya endeksli bir politika izlemesine karşı çıkmıştır. NATO üyeliğini sorgulamamakla birlikte, ABD ile ilişkilerde eşit ve onurlu bir ortaklık kurulmasını savunmuş, bunu haşhaş ve Kıbrıs krizlerinde göstermiştir. Aynı zamanda, komşu ülkelerle, Sovyetler Birliği ve diğer sosyalist ülkelerle, […]
Düşünme Yöntemi
Ecevit’in şiire ve sanata yüklediği işlevi tanımlamak için kullandığı bir ifadedir. Kendisiyle yapılan bir söyleşide, şiiri bir iletişim aracı veya topluma mesaj verme yolu olarak değil, “bir düşünme yöntemi” olarak gördüğünü belirtmiştir. Ona göre şiir ve sanat, “düzyazı diliyle düşünülebilenin ötesine geçme” imkanı sunar. Bu ifade, Ecevit’in entelektüel derinliğini ve siyaseti sadece pragmatik bir eylem […]
Ecevitçilik
Bülent Ecevit’in siyasi düşüncelerini, liderlik tarzını ve politikalarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu kavram, Ecevit’in “Ortanın Solu” sloganıyla CHP genel başkanı olmasıyla birlikte zirveye ulaşan ve Türkiye’ye özgü bir sosyal demokrasi yorumunu ifade eder. Temel unsurları; Marksizm’den ayrışan, ulusal ve toplumsal değerlere dayanan bir sol anlayış (“ulusal sol“), “inançlara saygılı laiklik,” emeğin haklarını ve […]
Ege
Ecevit’in söyleminde Ege Denizi, sadece bir coğrafi bölge değil, aynı zamanda Türkiye’nin ulusal egemenlik haklarının ve ulusal onurunun bir simgesidir. Özellikle 1970’lerde Yunanistan ile yaşanan kıta sahanlığı ve karasuları sorunları sırasında Ecevit, bu konuda tavizsiz bir tutum sergilemiştir. “Biz milliyetçiliği… Ege’nin deniz yataklarına yazmışız” sözü, bu tutumun en net ifadesidir. Ege, onun için Kıbrıs gibi, […]
Bülent Ecevit Karnesi
Tematik Odak Dağılımı
Sık Kullandığı Terimler
Kişiler: Bülent Ecevit Hakkında
Bülent Ecevit’in Türk siyasi hayatındaki yeri, yalnızca başbakanlık yaptığı dönemler veya lideri olduğu partilerle sınırlı değildir; onun asıl kalıcı mirası, siyasete kazandırdığı özgün dil ve bu dilin ardındaki entelektüel derinliktir. Ecevit’in siyasi lügati, dönemin kutuplaşmış ve çoğu zaman sertleşen siyasi atmosferinde, sakin, felsefi ve edebi bir üslupla ayrışır. Bir şair, yazar ve çevirmen olarak sahip olduğu entelektüel birikim, siyasi söylemini besleyen ana damar olmuştur. Onun için şiir, bir iletişim aracı olmaktan öte, “düzyazı diliyle düşünülebilenin ötesine geçilebilen bir düşünme yöntemi” idi. Bu yaklaşım, “hakça düzen” veya “demokratik sol” gibi soyut kavramları siyasetin merkezine yerleştirerek onlara felsefi bir içerik kazandırmasını sağlamıştır. Bu entelektüel kimlik, “Karaoğlan” gibi halkın en derin katmanlarına dokunan popülist bir imajla çelişkili bir biçimde değil, aksine onu tamamlayıcı bir güç olarak birleşmiştir. Bu sentez, Ecevit’in söylemini hem kitleler için anlaşılır ve umut verici kılmış hem de entelektüel bir ciddiyet ve inandırıcılıkla donatmıştır.
Mustafa Bülent Ecevit, Türk siyasetçi, gazeteci, şair, yazar, eski Türkiye başbakanı, çalışma ve sosyal güvenlik bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. 1957 yılında Rockefeller Foundation Fellowship Bursu ile ABD’ye gitmiş olan Bülent Ecevit Harvard Üniversitesi’nde sekiz ay sosyal psikoloji ve Orta Doğu tarihi üzerine incelemeler yapmıştır. 1950 yıllarında “Forum” dergisinin yazı işleri kadrosunda yer almıştır. 1965 yılında “Milliyet” gazetesinde günlük yazılar yazmıştır. 1972 yılında aylık olarak yayınlanan “Özgür İnsan”, 1981’de haftalık yayınlanan “Arayış”, 1988’de yine aylık olarak yayınlanan “Güvercin” dergilerini piyasaya çıkartmıştır. 1961 yılında Çalışma Bakanı olarak görev almıştır. Bakanlık görevini 1965’e kadar devam ettirmiştir. 1965 tarihinde Zonguldak’tan milletvekili seçilmiştir. Bülent Ecevit, dürüstlüğüyle tanınan bir siyasetçi ve aynı zamanda bir şair ve yazardı. Birçok yapıtı Türkçeye çevirmiş, İngilizce, Sanskritçe ve Bengalce çalışmaları ve incelemeleri yürütmüştür.