Demirel’in, askeri müdahaleler ve siyasi çalkantılarla dolu kariyerini özetleyen ikonik bir ifadedir. Bir gazetecinin “sizi o bulunduğunuz yerden altı defa indirdiler, hala orada nasıl duruyorsunuz?” sorusuna verdiği yanıttır. Bu sözün retorik işlevi, siyasi mağlubiyetleri ve iktidardan düşüşleri birer son olarak değil, siyasi dayanıklılığının ve nihai zaferinin kanıtı olarak yeniden çerçevelemektir. Bu ifade, seçmenine “ne olursa […]
Tematik Kategoriler: Pragmatizm ve Siyasi Hayatta Kalma Sanatı
Demokrasilerde çareler tükenmez
Demirel’in en bilinen ve en sık tekrarladığı aforizmalarından biridir. Bu söz, en umutsuz siyasi krizlerde, hükümet bunalımlarında veya askeri müdahale söylentileri karşısında bile sistemin kendi içinde bir çözüm üreteceğine olan inancı ifade eder. Siyasi işlevi, anti-demokratik müdahalelere karşı demokratik sürecin direncini ve esnekliğini vurgulamaktır. Aynı zamanda, siyasi aktörleri uzlaşmaya ve yeni formüller aramaya teşvik eden […]
Dün dündür, bugün bugündür
Demirel‘in siyasi pragmatizmini ve durumsal esnekliğini en iyi özetleyen, adeta onunla özdeşleşmiş bir aforizmadır. Bu söz, geçmişte söylenen sözlerin veya alınan pozisyonların bugünün koşullarında geçerli olmayabileceğini ifade eder. Siyasi işlevi, politika değişikliklerini, yeni ittifakları veya çelişkili gibi görünen adımları meşrulaştırmaktır. Eleştirenler tarafından ilkesizlikle suçlansa da, Demirel bu ifadeyi siyasetin katı ideolojilerle değil, değişen şartlara göre […]
Dünkü güneşle bugünkü çamaşır kurutulmaz
“Dün dündür, bugün bugündür” felsefesini pekiştiren, halk dilinden alınmış bir deyimdir. Bu ifade, geçmişin başarıları veya yöntemleriyle bugünün sorunlarının çözülemeyeceğini, her dönemin kendi koşulları ve çözümleri olduğunu anlatır. Retorik olarak, siyasette sürekli bir yenilenme ve adaptasyon gerekliliğini vurgular. Demirel bu sözle hem kendi esnekliğini meşrulaştırır hem de rakiplerini geçmişe takılıp kalmakla, günün gerçeklerinden kopuk olmakla […]
Görünen köy uzakta değildir
Aslında “Görünen köy kılavuz istemez” atasözünün Demirel tarafından sıklıkla kullanılan bir versiyonudur. Bu ifade, bir sonucun veya siyasi gelişmenin artık çok belirgin ve yakın olduğunu, gerçekleşmesinin kaçınılmaz olduğunu anlatmak için kullanılır. Retorik olarak, kendi siyasi öngörülerinin doğruluğunu kanıtlama ve rakiplerini yaklaşan kaçınılmaz sona (örneğin bir seçim yenilgisi veya hükümetin düşmesi) karşı uyarma amacı taşır. Bu, […]
Güniz Sokak
Süleyman Demirel’in Ankara’daki evinin bulunduğu sokağın adıdır. Özellikle 12 Eylül 1980 darbesi sonrası siyasi yasaklı olduğu dönemde, evinin fiili bir siyaset merkezine dönüşmesiyle sembolik bir anlam kazanmıştır. “Güniz Sokak“, yasaklara rağmen Demirel’in siyaseti yönlendirmeye devam ettiği, merkez sağ siyasetin gayriresmi karargahı anlamına gelen bir metafor haline gelmiştir. Bu isim, Demirel’in siyasi yasakları tanımayan direncini ve […]
Meseleleri mesele etmezseniz ortada mesele kalmaz
Demirel’in siyasi ve kişisel felsefesini yansıtan derin bir aforizmadır. Bu söz, sorunlara karşı takınılan tavrın, sorunun kendisinden daha önemli olabileceğini ifade eder. Siyasi olarak, kriz anlarında paniğe kapılmamayı, soğukkanlılığı korumayı ve bazı sorunları görmezden gelerek veya zamanla çözülmesine izin vererek aşılabileceğini telkin eder. Retorik işlevi, karmaşık sorunları basitleştirmek ve yönetilebilir kılmaktır. Eleştirenler tarafından sorunları halının […]
Şapkamı alır giderim
Siyasi bir kriz anında veya partisi içinde kendisine karşı bir muhalefetle karşılaştığında kullandığı, istifa etme tehdidini içeren bir ifadedir. Bu söz, “şapka” sembolünü kullanarak, siyaseti kişisel bir mesele olarak görmediğini, koltuğa yapışmayacağını ve gerekirse her şeyi bırakıp gidebileceğini ima eder. Retorik işlevi, kendi partisindeki muhaliflere veya koalisyon ortaklarına karşı bir blöf ve güç gösterisidir. “Ben […]
Turbun büyüğü heybede
Henüz açıklamadığı daha büyük ve önemli planları, projeleri veya siyasi hamleleri olduğunu ima etmek için kullandığı bir halk deyimidir. Bu ifade, dinleyici üzerinde bir merak ve beklenti duygusu yaratmayı hedefler. Siyasi işlevi, rakiplerine karşı “daha kozlarım bitmedi” mesajı vermek ve kendi tabanına geleceğe dair umut aşılamaktır. Genellikle bir basın toplantısını veya konuşmayı sonlandırırken, gündemi kendi […]
Yollar yürümekle aşınmaz
1968’de, hükümetine karşı düzenlenen öğrenci ve sol grupların protesto yürüyüşleri hakkında sarf ettiği bir sözdür. Bu ifade, toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkını küçümseyen, bu eylemlerin siyasi bir sonuç doğurmayacağını ve hükümetini etkilemeyeceğini ima eden bir anlama sahiptir. Retorik işlevi, muhalif eylemleri “boş bir çaba” olarak nitelendirerek değersizleştirmek ve kendi iktidarının sağlamlığına vurgu yapmaktır. Bu söz, […]
Tematik Kategoriler: Pragmatizm ve Siyasi Hayatta Kalma Sanatı Hakkında
Siyasi esnekliği, değişen koşullara uyumu ve ideolojik katılık yerine durumsal çözümlere odaklanmasını yansıtan ifadeler. Bu dil, siyaseti bir hayatta kalma ve denge sanatı olarak kodlar. Dün dündür, bugün bugündür; 6 kere gittim, 7 kere geldim; Demokrasilerde çareler tükenmez; Meseleleri mesele etmezseniz…; Şapkamı alır giderim; Görünen köy uzakta değildir.