14 Ağustos 1974’te Kıbrıs Barış Harekâtı’nın ikinci aşamasını başlatan şifreli paroladır. Dönemin Dışişleri Bakanı Turan Güneş’in Cenevre’deki görüşmelerin sonuçsuz kalmasının ardından Ecevit’e ilettiği bu parola, askeri operasyonun başlangıç emri olmuştur. İfadenin sıradan ve masum bir tınıya sahip olması, onu askeri bir koddan çok daha fazlası haline getirmiştir. Bu parola, zamanla Ecevit hükümetinin kararlılığını, ulusal çıkarları […]
Tematik Kategoriler: Ulusal Sol ve Bağımsızlık Söylemi
Barış Harekâtı
Ecevit’in, Türkiye’nin 20 Temmuz 1974’te Kıbrıs’a gerçekleştirdiği askeri müdahaleyi tanımlamak için kullandığı ve siyasi literatüre yerleştirdiği ifadedir. Uluslararası alanda “işgal” veya “müdahale” olarak adlandırılan bu eylemin “Barış Harekâtı” olarak isimlendirilmesi, bilinçli bir retorik tercihtir. Bu isimlendirme, operasyonun amacının toprak kazanmak veya savaş çıkarmak olmadığını, aksine adadaki Türk toplumuna yönelik soykırım girişimlerini durdurmak, anayasal düzeni yeniden […]
Batı
Ecevit’in söyleminde çift anlamlı ve zamanla değişen bir kavramdır. Bir yandan, Türkiye’nin modernleşme hedefi ve demokratik değerler sistemi olarak olumlanan bir “Batı” vardır. NATO üyeliği ve Avrupa Ekonomik Topluluğu ile ilişkiler bu çerçevede değerlendirilir. Ancak diğer yandan, özellikle ulusal çıkarlar söz konusu olduğunda, Türkiye’ye baskı yapan, çifte standart uygulayan ve emperyalist emeller taşıyan bir “Batı” […]
Biz milliyetçiliği sokak duvarlarına değil, Kıbrıs’ın topraklarına, Ege’nin deniz yataklarına yazmışız
Ecevit’in, 1970’lerde kendisine ve partisine yöneltilen “yeterince milliyetçi olmama” suçlamalarına karşı verdiği en ünlü ve etkili cevaplardan biridir. Bu ifade, milliyetçiliği sloganik ve hamasi bir söylemden ibaret gören sağ siyaset anlayışını eleştirir. Ecevit, kendi milliyetçilik anlayışını “lafla değil, icraatla” ortaya koyduğunu iddia eder. Kıbrıs Barış Harekâtı, Ege’deki kıta sahanlığı mücadelesi ve ABD baskısına rağmen haşhaş […]
Dış Politika
Ecevit’in söyleminde dış politika, “ulusal onur,” “bağımsızlık” ve “çok yönlülük” ilkeleri üzerine kuruludur. Başbakanlık yaptığı dönemlerde Türkiye’nin sadece Batı’ya endeksli bir politika izlemesine karşı çıkmıştır. NATO üyeliğini sorgulamamakla birlikte, ABD ile ilişkilerde eşit ve onurlu bir ortaklık kurulmasını savunmuş, bunu haşhaş ve Kıbrıs krizlerinde göstermiştir. Aynı zamanda, komşu ülkelerle, Sovyetler Birliği ve diğer sosyalist ülkelerle, […]
Ege
Ecevit’in söyleminde Ege Denizi, sadece bir coğrafi bölge değil, aynı zamanda Türkiye’nin ulusal egemenlik haklarının ve ulusal onurunun bir simgesidir. Özellikle 1970’lerde Yunanistan ile yaşanan kıta sahanlığı ve karasuları sorunları sırasında Ecevit, bu konuda tavizsiz bir tutum sergilemiştir. “Biz milliyetçiliği… Ege’nin deniz yataklarına yazmışız” sözü, bu tutumun en net ifadesidir. Ege, onun için Kıbrıs gibi, […]
Enosis
Kıbrıs adasının Yunanistan’a ilhak edilmesi hedefini ifade eden Rum milliyetçisi ideolojinin adıdır. Ecevit’in söyleminde “Enosis,” Kıbrıs Barış Harekâtı’nın temel meşruiyet gerekçesidir. Ona göre, 15 Temmuz 1974’te Nikos Sampson liderliğindeki darbe, Enosis’i gerçekleştirmek için atılmış son ve en tehlikeli adımdı. Bu darbe, sadece Kıbrıs Türklerinin varlığını değil, aynı zamanda adanın bağımsızlığını da tehdit ediyordu. Dolayısıyla Ecevit, […]
Haşhaş Ekimi
Ecevit’in 1974’te kurduğu CHP-MSP koalisyon hükümetinin ilk ve en simgesel icraatlarından biridir. ABD’nin baskısıyla 1971’de yasaklanan haşhaş ekimini, ulusal egemenlik ve Türk çiftçisinin çıkarlarını gerekçe göstererek 1 Temmuz 1974’te yeniden serbest bırakmıştır. Bu karar, sadece tarımsal bir politika değil, aynı zamanda Ecevit’in “bağımsızlıkçı” ve “ulusal onur” odaklı dış politika anlayışının bir manifestosudur. ABD’nin dayatmalarına boyun […]
Kıbrıs
Ecevit’in siyasi kariyerinin ve mirasının en belirleyici konusudur. Onun için Kıbrıs, sadece stratejik öneme sahip bir ada değil, aynı zamanda bir “ulusal dava” ve Türkiye’nin onur meselesidir. 1974’teki Barış Harekâtı, Ecevit’i bir gecede ulusal bir kahramana dönüştürmüş ve ona “Kıbrıs Fatihi” unvanını kazandırmıştır. Söyleminde Kıbrıs, Türkiye’nin uluslararası baskılara boyun eğmediğinin, kendi soydaşlarının güvenliğini sağlama konusundaki […]
Kıbrıs Fatihi
1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nın ardından Bülent Ecevit’e halk tarafından verilen ve onunla özdeşleşen unvandır. Bu unvan, onu sadece bir siyasi lider değil, aynı zamanda askeri bir zaferin sivil komutanı ve ulusal bir kahraman olarak konumlandırır. “Fatih” kelimesi, Osmanlı tarihine ve fetih geleneğine bir gönderme yaparak, harekâtı tarihi bir başarı olarak kodlar. Bu lakap, Ecevit’in popülaritesini […]