Hükümete ve cumhurbaşkanına yönelik eleştirileri, olumsuz haberleri veya toplumsal protestoları, gerçeği yansıtmayan, kasıtlı ve kötü niyetli manipülasyonlar olarak tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. Bu terim, muhalif görüşleri ve eylemleri gayri meşrulaştırma işlevi görür. Bir olayın veya durumun kendisini tartışmak yerine, o olayın sunuluş biçimini ve arkasındaki “niyeti” hedef alır. Böylece, hükümetin eylemlerine yönelik meşru eleştiriler […]
Tematik Kategoriler: Komplo ve Tehdit Anlatıları
Birileri
Türkiye’nin ilerlemesinden rahatsız olan, komplolar kuran ancak isimleri açıkça zikredilmeyen gizemli iç ve dış odakları ifade etmek için kullanılan bir zamirdir. Bu terim, “Üst Akıl” veya “Şer Odakları” gibi daha somut komplo anlatılarının daha muğlak ve gündelik bir versiyonudur. Bu belirsizlik, her türlü olumsuzluğun faili olarak bu gizemli “birileri“ni işaret etme esnekliği sağlar ve dinleyicide […]
Büyük oyun
Türkiye’nin milli çıkarlarına, bekasına ve hükümetin istikrarına yönelik olduğu varsayılan, genellikle “dış güçler” tarafından kurgulanan kapsamlı ve uzun vadeli komploları ifade eden bir terimdir. Bu ifade, “Üst Akıl” ve “Şer Odakları” gibi diğer komplo anlatılarıyla yakından ilişkilidir. “Büyük oyun” çerçevesi, Gezi Parkı protestolarından ekonomik dalgalanmalara, terör saldırılarından dış politikadaki gerilimlere kadar pek çok farklı olayı, […]
Büyük resim
“Büyük Oyun” ile ilişkili olarak, tekil olayların (bir protesto, bir ekonomik dalgalanma, bir terör saldırısı) aslında Türkiye’ye karşı daha geniş, organize ve kötü niyetli bir komplonun parçası olduğunu iddia eden bir çerçevedir. Bu retorikte lider, sıradan vatandaşların ve muhalefetin göremediği gizli bağlantıları ve derin planları anlama yetisine sahip, “büyük resmi” görebilen tek kişi olarak konumlanır. […]
Corç / Hans
Türkiye’nin iç işlerine müdahale ettiği veya politikalarını eleştirdiği varsayılan Batılı (özellikle Amerikalı ve Alman) güçleri ve liderleri temsil etmek için kullanılan sembolik ve küçümseyici isimlerdir. “Corç ne der, Hans ne der, ona bakmam” gibi kullanımlar, Batı’dan gelen eleştirileri umursamadığını, milli ve bağımsız bir politika izlediğini vurgulayan bir meydan okumadır. Bu, “monşer” eleştirisinin uluslararası siyasete uyarlanmış […]
Faiz lobisi
Türkiye ekonomisini istikrarsızlaştırarak yüksek faiz oranlarından haksız kazanç elde etmeyi amaçladığı varsayılan, kimliği belirsiz yerli ve yabancı finansal çıkar gruplarını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu ifade, özellikle ekonomik krizler, döviz kurundaki dalgalanmalar veya Gezi Parkı gibi toplumsal olaylar sırasında, yaşananların arkasındaki “gerçek fail” olarak sunulmuştur. “Faiz lobisi” söylemi, karmaşık ekonomik sorunları (enflasyon, cari açık […]
Haşhaşi
Tarihteki Hasan Sabbah liderliğindeki, fedaileriyle suikastlar düzenleyen Nizari-İsmaili tarikatına bir göndermedir. Bu terim, 17-25 Aralık 2013 sonrası Gülen Cemaati (FETÖ) için kullanılmıştır. Bu benzetme, cemaati sadece bir “ihanet şebekesi” olarak değil, aynı zamanda liderlerine körü körüne itaat eden, uyuşturulmuş ve her türlü emri sorgusuzca yerine getiren tehlikeli bir suikast örgütü olarak çerçeveler. Bu, cemaat mensuplarını […]
İhanet şebekesi
17-25 Aralık 2013 yolsuzluk soruşturmaları sonrasında AK Parti ile Gülen Cemaati arasındaki ittifakın bozulmasının ardından, Fethullah Gülen ve cemaat mensuplarını tanımlamak için kullanılan bir ifadedir. Bu terim, “Paralel Devlet Yapılanması” ve “FETÖ” gibi daha sonraki isimlendirmelerin öncülüdür. “İhanet şebekesi” kullanımı, cemaatin eylemlerini siyasi bir rekabet veya anlaşmazlık olarak değil, devlete ve millete yönelik bir ihanet […]
Manidar
“Anlamlı,” “düşündürücü” anlamına gelen bu sıfat, Erdoğan’ın söyleminde, siyasi bir olayın, bir açıklamanın veya bir zamanlamanın tesadüfi olmadığını, arkasında gizli bir niyet, bir mesaj veya bir komplo barındırdığını ima etmek için kullanılır. Bir gelişmeyi “manidar” olarak nitelemek, dinleyiciyi yüzeydeki anlamın ötesine bakmaya ve olayı daha büyük bir “komplo anlatısı” (“Büyük Oyun,” “Üst Akıl“) içinde okumaya […]
Maşa
Türkiye’nin çıkarlarına düşman olan “dış güçlerin” veya “üst aklın” hedeflerine ulaşmak için kullandığı yerli kişi, kurum veya örgütleri tanımlamak için kullanılan bir metafordur. Bu terim, hedef alınan grubun (örneğin bir terör örgütü, bir siyasi parti veya bir sivil toplum kuruluşu) kendi iradesiyle hareket etmediğini, sadece arkasındaki asıl gücün bir aracı, bir piyonu olduğunu ima eder. […]
Tematik Kategoriler: Komplo ve Tehdit Anlatıları Hakkında
Algı Operasyonu, Büyük Oyun, Faiz Lobisi, İhanet Şebekesi, Maşa, Paralel Devlet Yapılanması, Pensilvanya, Şer Odakları, Üst Akıl