Turgut Özal’ın Başbakanlık Müsteşarı iken mimarı olduğu ve Türkiye ekonomisini kökten değiştiren istikrar ve liberalleşme paketinin adıdır. Özal’ın siyasi kimliği bu kararlarla özdeşleşmiştir. Söyleminde bu kararları, Türkiye’yi içe kapalı, verimsiz bir ekonomiden kurtarıp dünyaya açan, “çağ atlamanın” zorunlu bir adımı olarak sunmuştur. Eleştirilere karşı “acelemiz var” diyerek bu dönüşümün kaçınılmazlığını vurgulamıştır. Retorik işlevi, kendi siyasi […]
Dilbilgisel Kategoriler: İsim
28 Şubat
Yılmaz’ın siyasi kariyerinin en kritik dönemeçlerinden birini ifade eden ve söyleminde sıkça yer alan bir kavramdır. Onun için 28 Şubat, sivil siyaset ile askeri vesayet arasındaki gerilimin zirveye ulaştığı bir dönemi simgeler. Konuşmalarında, “Darbe olacak mı diye tartışmak bile Türk demokrasisi adına yeter ayıptır!” diyerek süreci eleştirmiş ve sivil alanın savunucusu bir pozisyon almıştır. Ancak […]
5 Nisan Kararları
5 Nisan 1994’te Tansu Çiller hükümeti tarafından açıklanan, yüksek enflasyon ve mali krizle mücadele etmeyi amaçlayan radikal ekonomik istikrar paketidir. Bu kararlar, Cumhuriyet tarihinin en büyük devalüasyonlarından birini içermiş, kamu harcamalarında ciddi kesintiler yapmış ve KİT ürünlerine büyük zamlar getirmiştir. Siyasi söylem açısından “5 Nisan Kararları,” Çiller’in teknokrat kimliği ile popülist vaatleri arasındaki gerilimin zirveye […]
Adalet
Bayar’ın söyleminde, özellikle DP’nin muhalefet yıllarında, CHP iktidarının keyfi ve partizan uygulamalarına karşı bir talep olarak öne çıkar. Adalet, sadece hukuki bir kavram değil, aynı zamanda ekonomik kaynakların dağılımındaki eşitsizliklerin, bürokratik baskıların ve siyasi tarafgirliğin sona erdirilmesi anlamında geniş bir siyasi ve toplumsal içerik taşır. DP programında, devletin adalet dağıtma işlevinin hızlandırılması ve hukukun üstünlüğünün […]
Adap, Edep
Bahçeli’nin siyasi rakiplerini eleştirirken sıklıkla başvurduğu ahlaki kavramlardır. Rakiplerini politik argümanlarla çürütmek yerine, onların “üslup bilmediğini, adap bilmediğini, edepten haberleri olmadığını” iddia ederek ahlaki bir zeminde gayrimeşrulaştırır. Bu kullanım, siyaseti bir fikirler rekabeti olarak değil, bir ahlak ve erdem mücadelesi olarak gördüğünü gösterir. “Adap” ve “edep” yoksunluğu suçlaması, rakibin sadece siyasi olarak yanlış değil, aynı […]
Adil Düzen
Erbakan’ın siyasi projesinin temel taşı olan “Adil Düzen,” mevcut kapitalist (“köle düzeni,” “faizci kapitalist sistem“) ve sosyalist sistemlere alternatif olarak sunulan bütüncül bir sosyo-ekonomik ve ahlaki sistemin adıdır. Temelinde “Hakkı Üstün Tutmak” ilkesi yatar ve “Kuvveti Üstün Tutan” mevcut sistemlere karşı ahlaki bir üstünlük iddiası taşır. Ekonomik olarak; faizin tamamen kaldırılması, binlerce haksız verginin üretilen […]
Ağır Sanayi Hamlesi
Türkiye’nin ekonomik ve teknolojik bağımsızlığını sağlamak, “montaj sanayi“ne dayalı ekonomiden “üretim sanayi“ne geçmek için geliştirilmiş kapsamlı bir sanayileşme projesidir. Bu vizyon, sadece demir-çelik gibi geleneksel ağır sanayi kollarını değil; motor (TÜMOSAN), takım tezgâhları (TAKSAN), elektronik (TESTAŞ), uçak ve savunma sanayi (TUSAŞ, ASELSAN) gibi yüksek teknoloji gerektiren alanları da kapsar. Hamlenin felsefesi “Milli, Güçlü, Süratli, Yaygın […]
Ahlak ve Maneviyat
Erbakan’ın siyasi felsefesinin ve Milli Görüş ideolojisinin temelini oluşturan kavram çiftidir. “Önce Ahlak ve Maneviyat” sloganıyla formüle edilen bu ilke, maddi kalkınmanın ancak ahlaki ve manevi bir temel üzerinde yükselebileceğini savunur. Bu anlayışa göre, bir toplumun ekonomik ve teknolojik başarısı, o toplumu oluşturan bireylerin manevi değerlere bağlılığına, dürüstlüğüne ve ahlaki karakterine endekslidir. Erbakan, Batı medeniyetini […]
ANAP
Anavatan Partisi’nin kısaltmasıdır. Ancak Özal’ın dilinde ANAP, sadece bir parti adı değil, aynı zamanda onun siyasi felsefesinin, yani “dört eğilimi” birleştiren merkezci, pragmatik ve kalkınmacı projenin de adıdır. ANAP, 12 Eylül öncesi ideolojik kutuplaşmanın bir reddiyesi ve yeni bir toplumsal uzlaşı vaadi olarak sunulmuştur.
ANAP
Yılmaz’ın siyasi kimliğinin ve söyleminin merkezinde yer alan partidir. Konuşmalarında ANAP’ı, Turgut Özal’ın “yaşayan en büyük eseri” ve Türkiye’de “sivil, demokrat, özgürlükçü çizginin” temsilcisi olarak tanımlar. Söyleminde ANAP, sadece bir siyasi parti değil, aynı zamanda bir modernleşme ve liberalleşme projesinin taşıyıcısıdır. Partisine yönelik saldırıları, aslında bu ilerici çizgiye yönelik saldırılar olarak çerçeveler. Özal’ın mirasını sahiplenirken, […]