Özal döneminde yaygınlaşan bir yolsuzluk yöntemidir. İhracatı teşvik etmek için verilen vergi iadelerinden usulsüzce faydalanmayı ifade eder. Özal’ın söyleminde doğrudan yer almasa da, dönemin ruhunu ve “köşe dönmeci” zihniyetin bir sonucu olarak onunla özdeşleşmiştir. Muhalifleri tarafından, Özal’ın liberalleşme politikalarının yarattığı “talan ekonomisinin” bir parçası olarak eleştirilmiştir.
Dilbilgisel Kategoriler: İsim
Hidayet
Milli Görüş’ün “fiziğini” oluşturan beş temel erdemden ilkidir ve Erbakan’a göre Allah’ın insana bahşettiği en büyük lütuftur. Hidayet, doğru yolu bulma, hakikate erme anlamına gelir. Siyasi bağlamda hidayet, Milli Görüş davasının doğruluğunu ve haklılığını anlamak ve ona tabi olmaktır. Erbakan’ın sıkça kullandığı “Davet bizden, hidayet Allah’tandır” sözü , hareketin görevinin “tebliğ” (doğruyu anlatma) olduğunu, ancak […]
Hizmetkâr
AK Parti’nin ve liderinin milletle kurduğu ilişki biçimini tanımlamak için kullanılan anahtar bir kavramdır. “Biz bu millete efendi olmaya değil, hizmetkâr olmaya geldik” sloganıyla özetlenen bu anlayış, geleneksel devlet-vatandaş ilişkisindeki hiyerarşiyi tersine çevirme iddiası taşır. “Hizmetkâr” kelimesi, dini bir alçakgönüllülük ve adanmışlık çağrışımı yapar. Bu ifade, liderin ve partisinin gücünü halktan aldığını, amacının halka hizmet […]
Hıyanet
“Vatana ihanet” kavramının en keskin ve duygusal yüklü ifadesidir. Bahçeli’nin söyleminde hıyanet, sadece yasal bir suç olan vatana ihaneti değil, aynı zamanda milli değerlere, tarihe, Atatürk’e veya devletin temel ilkelerine aykırı görülen her türlü söz ve eylemi kapsayan geniş bir ahlaki suçlamadır. Örneğin, Atatürk düşmanlığını “hiyanete hizmettir” olarak tanımlar. Bu kelimenin kullanımı, hedef alınan eylemin […]
Hoca
Necmettin Erbakan’ın siyasi kariyeri boyunca kendisiyle özdeşleşen ve en sık kullanılan lakabıdır. Bu unvan, çift katmanlı bir anlama sahiptir. İlk katman, onun akademik kariyerinden gelir: İstanbul Teknik Üniversitesi’nde profesör olması, Almanya’da önemli mühendislik çalışmaları yapması, ona bir bilim insanı ve teknokrat (“hoca“) kimliği kazandırmıştır. İkinci ve daha baskın katman ise, onun İslami bir cemaatin lideri, […]
İcraat
Demirel’in siyaset felsefesinin merkezinde yer alan bir kavramdır. “İcraat“, laf yerine iş üretmek, somut projeler (yollar, köprüler, barajlar, fabrikalar) yapmak anlamına gelir. Demirel için siyasi meşruiyetin temel kaynağıdır. Söyleminde “icraat“, soyut ideolojilere, kısır siyasi çekişmelere ve bürokratik atalete karşı bir panzehir olarak sunulur. “Büyük Türkiye” idealine ulaşmanın tek yolu olarak gösterilir. Bu kavram, onun kalkınmacı […]
İcraat
Özal’ın siyasi lügatinin temel taşıdır. Siyaseti, ideolojik tartışmalar ve soyut vaatler arenasından çıkarıp, somut, gözle görülür sonuçlar (yollar, köprüler, barajlar, telefon hatları) alanına taşır. “Laf değil, icraat” sloganı, onun teknokrat ve sonuç odaklı kimliğinin özetidir. Bu kelime, onun döneminde siyasi başarının ana ölçütü haline gelmiştir.
İcraatın İçinden
Özal’ın başbakanlığı döneminde TRT’de yaptığı aylık bilgilendirme programının adıdır. Ancak bu isim, programın kendisinden daha büyük bir anlama kavuşarak, Özal’ın siyaset yapma tarzının sembolü haline gelmiştir. “İcraatın İçinden” konuşmak, laf yerine iş üretmek, soyut ideolojiler yerine somut projeleri siyasetin merkezine koymak anlamına gelir. Bu ifade, Özal’ın teknokrat kimliğini pekiştirir ve onu “yapan, sonuç alan lider” […]
İman
Erbakan’ın söyleminde siyasi ve toplumsal dönüşümün temel itici gücüdür. İman, sadece bir inanç meselesi değil, aynı zamanda bir şuur, bir duruş ve bir eylem kaynağıdır. “İnanıyorsanız en üstünsünüz, zafer ise elbette inananlarındır” gibi sıkça atıf yapılan ayetler , imanın siyasi başarı için bir ön koşul ve garanti olduğu fikrini pekiştirir. Milli Görüş hareketi, temellerini “iman […]
İmar
DP döneminin “Kalkınma Hamlesi“nin şehirlerdeki yansımasını ifade eden bir terimdir. Özellikle İstanbul’da, Menderes’in talimatıyla gerçekleştirilen geniş çaplı yol, bulvar ve meydan düzenlemeleri bu “imar” faaliyetlerinin en bilinen örnekleridir. Bu projeler, bir yandan şehri modernleştirme ve trafiği rahatlatma amacı güderken, diğer yandan binlerce binanın yıkılmasına (istimlak) neden olduğu için büyük tartışmalara yol açmıştır. Menderes için “imar“, […]