DP’nin muhalefet döneminde (1946-1950), CHP hükümetinin ve idari aygıtının partileri üzerinde uyguladığını iddia ettiği siyasi, hukuki ve idari engellemeleri tanımlamak için kullanılan anahtar kelimedir. Parti binalarına yapılan saldırılar, üyelerin takibata uğraması, basına yönelik sansür gibi olaylar “baskı” rejimi olarak adlandırılmıştır. Bu terim, DP’yi bir “mağdur” olarak konumlandırırken, CHP’yi de otoriter ve anti-demokratik bir güç olarak […]
Kişiler: Celal Bayar
Batı Bloku
Soğuk Savaş döneminde, Bayar’ın Türkiye’nin uluslararası konumunu tanımlamak için kullandığı jeopolitik bir terimdir. Türkiye’nin, Sovyetler Birliği’nin başını çektiği Doğu Bloku’na karşı, ABD liderliğindeki “Hür Dünya“nın bir parçası olduğunu ifade eder. Bu terim, Türkiye’nin NATO üyeliği ve Batı ile askeri, siyasi ve ekonomik ittifaklarını meşrulaştırmak için kullanılır.
Ben de Yazdım
Celal Bayar’ın, Milli Mücadele ve Cumhuriyet’in ilk yıllarına dair anılarını topladığı 8 ciltlik eserinin adıdır. Bu başlık, Atatürk’ün “Nutuk“una bir gönderme içerir. Atatürk’ün “tarihi yazdığı” Nutuk’a karşılık, Bayar’ın “Ben de Yazdım” demesi, kendisini o dönemin en önemli tanıklarından ve aktörlerinden biri olarak konumlandırma ve kendi perspektifini tarihe not düşme arzusunu yansıtır. Eser, Bayar’ın “Galip Hoca” […]
Bürokratik Vesayet
DP söyleminde, CHP’yi ve onun temsil ettiği iddia edilen devlet yapısını tanımlamak için kullanılan bir kavramdır. “Milli İrade“nin üzerinde, halka rağmen devleti yöneten sivil ve askeri bürokrasinin gücünü ifade eder. DP, kendisini bu bürokratik vesayeti kıracak ve yönetimi doğrudan millete devredecek siyasi hareket olarak konumlandırır. Bu terim, seçilmişlerin atanmışlar üzerindeki üstünlüğünü savunan popülist bir retoriğin […]
Büyük Adam
Bayar’ın anılarında ve konuşmalarında Mustafa Kemal Atatürk’e atıfta bulunurken kullandığı saygı ve hayranlık dolu bir ifadedir. Bu hitap, sadece resmi bir unvanın ötesinde, Atatürk’ün tarihsel büyüklüğünü, vizyonunu ve kişisel karizmasını teslim eden samimi bir ton taşır. Bayar, bu ifadeyi kullanarak Atatürk ile olan kişisel ve duygusal bağını vurgular, bu da onun Atatürk mirasının varisi olduğu […]
Büyük Türkiye
Demokrat Parti’nin ve Bayar’ın, Türkiye’nin ekonomik olarak kalkınmış, uluslararası alanda saygın ve güçlü bir ülke olma idealini ifade eden bir vizyonudur. Bu söylem, “Küçük Amerika Olacağız” gibi sloganlarla da desteklenerek, halka umut ve milli gurur aşılamayı hedefler. “Büyük Türkiye” vizyonu, DP iktidarının icraatlarını meşrulaştıran ve seçmen desteğini pekiştiren bir üst anlatı olarak işlev görür.
Celal Bayar Karnesi
Tematik Odak Dağılımı
Sık Kullandığı Terimler
Kişiler: Celal Bayar Hakkında
Celal Bayar’ın siyasi kariyeri boyunca kullandığı dil, Türkiye’nin en çalkantılı dönemlerinden bazılarının siyasi ve ideolojik akımlarını yansıtan çok katmanlı bir yapı sergiler. İttihat ve Terakki’den Milli Mücadele’ye, tek parti döneminin iktisat vekilliğinden çok partili hayatın kurucu muhalefet liderliğine ve nihayet cumhurbaşkanlığına uzanan bu uzun soluklu kariyer, söyleminin de farklı bağlamlara göre evrilmesine neden olmuştur. Ancak bu evrime rağmen, Bayar’ın siyasi lügati dört temel ve birbiriyle ilişkili sütun üzerine inşa edilmiştir. Bu sütunlar, onun siyasi kimliğinin ve retorik stratejisinin özünü oluşturur: Pragmatik kuruculuk ve iktisadi rasyonalite; Milli Mücadele ruhu ve sivil direniş mirası; çoğunlukçu demokrasi ve “Milli İrade”nin kutsallığı; ve Atatürk mirasına stratejik sahiplenme.