Milli Görüş hareketinin ortaya çıkışında ve tabanının oluşumunda etkili olan önemli tasavvufi ekollerden biridir. Erbakan’ın kendisinin de bu geleneğe mensup olduğu ve özellikle Gümüşhanevi Dergahı’ndan etkilendiği bilinmektedir. Hareketin “nefis terbiyesi,” “ahlak ve maneviyat” gibi temel vurguları, bu tasavvufi kökenlerle yakından ilişkilidir. Siyasi analizlerde Milli Görüş, Nakşibendiliğin siyasi alandaki modern bir tezahürü olarak da yorumlanmıştır. Bu […]
Arşivler: Sözlük Terimleri
Nas
İslam fıkhında, Kuran ve Sünnet’e dayanan, yoruma kapalı, kesin ve bağlayıcı hüküm. Erdoğan, özellikle 2021 sonrasında uyguladığı düşük faiz politikasını eleştirenlere karşı “Naslar neyi gerektiriyorsa onu yapmaya devam edeceğim” diyerek, ekonomi politikasını dini bir referansa dayandırmış ve bu kararın tartışılamaz olduğunu ima etmiştir. Bu ifade, siyasi bir kararı rasyonel ekonomik gerekçelerden çıkarıp, onu dini bir […]
NATO
Ecevit’in söyleminde NATO, Türkiye’nin güvenliği için gerekli görülen ancak ilişkilerin “eşit ortaklık” temelinde yeniden düzenlenmesi gereken bir askeri ittifaktır. Ecevit, Türkiye’nin NATO’dan çıkmasını hiçbir zaman savunmamıştır. Ancak, ittifakın Türkiye’nin ulusal çıkarlarına aykırı davrandığı durumlarda (örneğin Kıbrıs Harekâtı sırasındaki ambargo) sert eleştiriler yöneltmekten çekinmemiştir. 1978’deki bir mülakatında, “Türkiye’nin NATO’ya katkısı, NATO’nun Türkiye’nin güvenliğine katkısıyla orantılı olacaktır” […]
NATO
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü. Bayar’ın cumhurbaşkanlığı döneminde Türkiye’nin üyeliğinin gerçekleştiği bu askeri ittifak, onun dış politika lügatinin merkezinde yer alır. Bayar için NATO, sadece bir askeri pakt değil, aynı zamanda Türkiye’nin “Hür Dünya“ya ve Batı medeniyetine ait olduğunun en somut kanıtıdır. Sovyet tehdidine karşı ulusal güvenliğin temel garantisi olarak sunulmuştur
Nazi kalıntısı / Nazi uygulaması
Özellikle 2017 Anayasa Referandumu sürecinde, Türk bakanların Almanya ve Hollanda’daki kampanya etkinliklerinin engellenmesine tepki olarak bu ülkelerin hükümetlerini ve uygulamalarını nitelemek için kullanılan son derece ağır bir suçlamadır. Bu benzetme, Avrupa ülkelerinin ifade özgürlüğü ve demokrasi konusundaki iddialarını en ağır tarihsel referansla (Nazizm) vurarak çifte standartlı ve baskıcı olduklarını iddia eder. Bu, diplomatik dilin çok […]
Ne ezen ne ezilen, insanca hakça bir düzen
Ecevit’in siyasi mirasının ve felsefesinin en özlü ve en kalıcı ifadesidir. İlk olarak 1973 seçim bildirgesi “Ak Günlere“nin sonunda yer almıştır. Bu slogan, diyalektik bir yapıya sahiptir. “Ne ezen ne ezilen” kısmı, mevcut ve potansiyel tüm sömürü ve baskı biçimlerine karşı bir duruşu ifade eder. Bu, sadece sermayenin emeği sömürdüğü kapitalist düzene değil, aynı zamanda […]
Ne Mutlu Türk’üm Diyene!
Mustafa Kemal Atatürk‘ün vecizesi olan bu ifade, MHP’nin ve Ülkücü Hareket’in temel sloganlarından biridir. Bahçeli, konuşmalarını sık sık bu sloganla bitirerek, partisinin Atatürk’ün ve Cumhuriyet’in kurucu felsefesine olan bağlılığını teyit eder. Bu slogan, Türk kimliğinin etnik bir kökene değil, ortak bir kültüre, tarihe ve ideale dayanan, kapsayıcı ve gurur verici bir üst kimlik olduğu anlayışını […]
Nefis Terbiyesi
Erbakan’ın ahlak ve siyaset düşüncesinin temel kavramlarından biridir. Milli Görüş’ün “kimyası” olarak tanımladığı ilkelerden biri olan “nefis terbiyesini esas almak,” bireyin bencil arzu ve çıkarlarını kontrol altına alarak, kendini toplumun ve davanın hizmetine adaması anlamına gelir. Bu, İslami ve tasavvufi bir kavram olup, “manevi kalkınmanın” bireysel düzeydeki karşılığıdır. Siyasi söylemde bu kavram, Milli Görüş kadrolarının […]
Neresini sıkacaktım?
Kıbrıs meselesi nedeniyle Türkiye ile İngiltere’nin arasının gergin olduğu 1960’lı yıllarda, bir etkinlikte karşılaştığı İngiliz büyükelçisinin elini sıkması eleştirilince verdiği yanıttır. Bu argo ve müstehcen imalar içeren soru, diplomatik nezaket kurallarının siyasi husumetlere rağmen geçerli olduğunu, devlet yönetiminin kişisel öfkelerle yürütülemeyeceğini anlatır. Retorik işlevi, kendisine yöneltilen “milliyetçi duruş eksikliği” eleştirisini, kaba ama akılda kalıcı bir […]
Noktasında
Bürokratik ve resmi dilden siyasi hitabete geçen, “konusunda,” “hakkında,” “ile ilgili olarak” gibi edatların yerine kullanılan bir kelimedir. “Bu yasanın uygulanması noktasında bazı sıkıntılar var” gibi bir kullanım, konuşmaya resmi ve teknik bir hava katar. Erdoğan’ın uzun ve hazırlıksız konuşmalarında, düşüncelerini toparlamak, cümleyi akıcı bir şekilde devam ettirmek ve duraksamadan konuşmayı sürdürmek için bir tür […]