2002 seçimleri öncesinde, Kemal Derviş’in CHP ile ittifak kurma çabalarını eleştirirken kullandığı bir deyimdir. “Ha Ecevit’le Derviş, ha Baykal’la Derviş!” diyerek, Derviş’in hangi partiyle birleşirse birleşsin sonucun değişmeyeceğini, bunun bir aldatmaca olduğunu ifade eder. Bu deyim, rakip siyasi oluşumları birbirinden farksız, aynı zihniyetin farklı versiyonları olarak göstererek seçmen nezdinde değersizleştirmeyi amaçlar. Siyasetin aktörlerini değil, temel […]
Arşivler: Sözlük Terimleri
Hacivat Liginde
2002 seçimleri öncesinde, siyasi yasağı nedeniyle seçime giremeyecek olan AKP lideri Tayyip Erdoğan’ı hedef alan alaycı bir ifadedir. Geleneksel gölge oyunu karakteri Hacivat’a yapılan bu benzetme, Erdoğan’ı “asıl aktör” (Karagöz) olmayan, geçici, göstermelik ve yetkisiz bir figür olarak tasvir etmeyi amaçlar. “4 Kasım’da yok” diyerek hukuki durumuna vurgu yapar ve seçmen nezdinde liderliğini itibarsızlaştırmaya çalışır. […]
Haddini bildirmek
3 Mayıs 1999’da, Fazilet Partisi milletvekili Merve Kavakçı’nın başörtüsüyle TBMM Genel Kurulu’na girerek yemin etmeye teşebbüs etmesi üzerine, Başbakan Ecevit’in kürsüden sarf ettiği ve olaya müdahale çağrısı yapan ifadedir. Bu söz, Ecevit’in siyasi kariyerinin ikinci dönemini karakterize eden katı laiklik ve devletçi tutumun zirve noktasıdır. “Burası devlete meydan okunacak yer değildir. Lütfen bu hanıma haddini […]
Hadi bir kaset koy da neşelenelim Semra Hanım
Özal’ın eşi Semra Özal’a hitaben söylediği bu söz, onun sivil, modern ve Batılı yaşam tarzını yansıtan, aile hayatını kamusal alana taşıyan bir ifadedir. Siyasetin ağır ve ciddi havasını dağıtan, liderin insani ve eğlenceli yönünü gösteren bir imaj çizer. Bu tür ifadeler, onun muhafazakâr kimliğiyle modern yaşam tarzını nasıl birleştirdiğini göstererek, farklı toplumsal kesimlere hitap etme […]
Hak
Erbakan’ın dünya görüşünün merkezinde yer alan, “Batıl“ın karşıtı olan pozitif kutuptur. Kur’ani bir referansa sahip olan “Hak,” ilahi doğruyu, adaleti, sömürüsüz bir düzeni ve İslam medeniyetinin temsil ettiği değerler bütününü ifade eder. Erbakan’a göre tarih, “Hakkı üstün tutan” zihniyet ile “Kuvveti üstün tutan” zihniyet arasındaki mücadelenin sahnesidir. Milli Görüş, bu mücadelenin modern dünyadaki “Hak” temsilcisidir. […]
Hak-Batıl Mücadelesi
Erbakan’ın siyasi, sosyal ve uluslararası tüm olayları yorumlamak için kullandığı temel analitik çerçevedir. Bu kavramsallaştırmaya göre, insanlık tarihi Hz. Adem’den bu yana “Hak”kı temsil eden peygamberlerin yolu ile “Batıl“ı temsil eden sömürücü ve zalim güçlerin mücadelesinden ibarettir. Günümüzde bu mücadelenin “Hak” tarafında İslam ve Milli Görüş, “Batıl” tarafında ise Siyonizm/ırkçı emperyalizm ve onların yerli/yabancı müttefikleri […]
Hak, Hukuk, Adalet
2017’deki Adalet Yürüyüşü sırasında ortaya çıkan ve Kılıçdaroğlu’nun siyasi söylemiyle özdeşleşen en temel slogandır. Bu üç kavram, onun siyasi mücadelesinin temelini oluşturur: bireysel ve toplumsal “hak“ların korunması, bu hakların “hukuk” devleti ilkeleriyle güvence altına alınması ve nihayetinde herkes için tarafsız işleyen bir “adalet” sisteminin tesisi. Mitinglerde ve konuşmalarda ritmik bir şekilde tekrarlanarak, kitleleri ortak bir […]
Hakça Düzen
Ecevit’in siyasi felsefesinin nihai hedefini ve idealini özetleyen anahtar kavramdır. “Ne ezen ne ezilen, insanca hakça bir düzen” sloganının merkezinde yer alır. Bu kavram, Necmettin Erbakan’ın “Adil Düzen” kavramından farklı olarak, referansını dini metinlerden değil, evrensel insan hakları, sosyalizm ve hümanizm gibi seküler düşüncelerden alır. “Hakça düzen,” sadece gelir ve servetin adil bölüşüldüğü ekonomik bir […]
Halk
Ecevit’in söyleminin merkezinde yer alan, siyasetinin öznesi ve meşruiyet kaynağı olan bir kavramdır. Ecevit’in “halk” anlayışı, CHP’nin geleneksel elitist ve bürokratik halkçılık anlayışından bir kopuşu temsil eder. Onun için halk, soyut bir kitle değil, somut sorunları olan, ezilen, sömürülen işçiler, köylüler, memurlar ve dar gelirlilerdir. “Halkçı Ecevit” lakabı, onun siyasetini halkın çıkarları üzerine kurma iddiasından […]
Halk
Menderes’in popülist söyleminin merkezinde yer alan soyut ancak güçlü bir kavramdır. Menderes’in dilinde “halk”, genellikle “millet” ile eş anlamlı kullanılır ve homojen, sağduyulu, muhafazakâr değerlere sahip, DP’yi samimiyetle destekleyen büyük bir kitleyi ifade eder. Bu “halk”, CHP’li bürokratların, “kara cübbeliler“in (aydınların) ve şehirli elitlerin karşısında konumlandırılır. Menderes, kendisini bu “halk“ın doğrudan temsilcisi ve hizmetkârı olarak […]