Özal’ın pragmatizminin ve kural esnekliğinin en çarpıcı ve en çok eleştirilen ifadesidir. Hukukun üstünlüğü ilkesi yerine, hedefe ulaşmak için kuralların esnetilebileceği veya göz ardı edilebileceği anlayışını yansıtır. Bu söz, Özal’ın kendisini statükonun ve bürokratik engellerin üzerinde, ülkenin menfaatleri için “icraat” yapmak zorunda olan bir lider olarak gördüğünü gösterir. Siyasi işlevi, kurumsal denetim mekanizmalarını önemsizleştirmek ve […]
Arşivler: Sözlük Terimleri
Anne Şefkati
Bu metafor, Çiller’in özellikle terörle mücadele gibi sert güç kullanımını gerektiren politikalarını meşrulaştırmak ve yumuşatmak için kullandığı bir araçtır. Şırnak’ta söylediği “Devletin gücünü anne şefkatiyle sararak getireceğiz” sözü, devletin cezalandırıcı yüzünü, koruyucu ve şefkatli bir anne figürüyle birleştirerek çelişkili bir görüntü yaratır. Bu, hem güvenlik bürokrasisine kararlılık mesajı verirken hem de kamuoyuna devletin “şefkatli” olduğunu […]
Antidemokratik
DP’nin 1946-1950 yılları arasında CHP iktidarını eleştirmek için kullandığı temel sıfatlardan biridir. Seçim kanunu, basın yasası, dernek kurma özgürlüğünü kısıtlayan yasalar gibi uygulamalar “antidemokratik” olarak nitelendirilmiştir. Bu terim, CHP yönetiminin anayasanın ruhuna ve evrensel demokrasi ilkelerine aykırı hareket ettiğini iddia ederek, iktidarın meşruiyetini sarsmayı hedefler. Retorik işlevi, DP’yi demokrasinin savunucusu, CHP’yi ise demokrasinin önündeki engel […]
Antidemokratik Yöntemler
Yılmaz’ın, özellikle 28 Şubat gibi askeri müdahale imalarının yoğunlaştığı dönemlerde, sivil siyasete yönelik tehditleri tanımlamak için kullandığı bir ifadedir. “Vatandaşlarımızı demokrasi dışı antidemokratik yöntemlere mahkum etmemek” şeklindeki kullanımı, darbe ve benzeri müdahalelere karşı bir uyarı niteliği taşır. Bu ifade, demokrasiyi evrensel bir norm olarak kabul eden ve bu normun dışına çıkacak her türlü eylemi gayrimeşru […]
Arapça Ezan Yasağı
Cumhuriyet Halk Partisi’nin tek parti döneminde, 1941 yılında yürürlüğe giren ve ezanın Arapça aslı yerine Türkçe okunmasını zorunlu kılan uygulamayı ifade eden terim. Bayar ve Demokrat Parti için bu yasak, “tek parti zihniyeti“nin halkın dini inançlarına yönelik antidemokratik müdahalelerinin en somut sembollerinden biri olmuştur. Demokrat Parti, bu yasağı kaldırma vaadini seçim kampanyalarının merkezine yerleştirerek, halkın […]
Arayış
Bülent Ecevit’in 12 Eylül 1980 darbesi sonrası siyasetten yasaklı olduğu dönemde, 1981 yılında çıkarmaya başladığı haftalık derginin adıdır. Bu isim, Ecevit’in o dönemdeki siyasi ve entelektüel durumunu yansıtır. Askeri yönetimin baskısı altında doğrudan siyasi faaliyetin imkansız olduğu bir ortamda, “Arayış” dergisi, demokrasiye, özgürlüğe ve yeni bir siyasi yola dair düşünsel bir platform işlevi görmüştür. İsim, […]
Asayiş
Özellikle Bayar’ın iktidar dönemlerinde, toplumsal düzenin ve devlet otoritesinin korunmasına yönelik vurguyu ifade eden bir terimdir. Muhalefetin sertleştiği ve toplumsal gerilimin arttığı dönemlerde, hükümetin eylemlerini meşrulaştırmak ve muhalefetin faaliyetlerini “asayişi bozucu” olarak nitelendirmek için kullanılmıştır. “Kanun hâkimiyeti” ve “otorite” gibi kavramlarla birlikte, istikrarın sağlanmasının en temel devlet görevi olduğunu belirtir.
Asena
Türk mitolojisinde soyun devamını sağlayan ve yol gösteren dişi kurdun adıdır. Milliyetçi-Ülkücü Hareket içerisinde, “Bozkurt“un dişil karşılığı olarak, ülkücü kadınları tanımlamak için kullanılan bir semboldür. Bahçeli, özellikle gençlere ve kadınlara hitap ederken “Sevgili Bozkurtlar, Asenalar” şeklinde seslenerek, hareketin hem erkek hem de kadın mensuplarını kucakladığını ve onlara mitolojik bir değer atfettiğini gösterir. Bu kullanım, kadınlara […]
Asfalt Yollar
DP’nin “Kalkınma Hamlesi“nin en somut ve görünür sembollerinden biridir. Menderes dönemi, karayolu yapımına büyük önem verilen bir dönemdir ve “asfalt yollar” söylemi, modernleşmenin, ulaşımın kolaylaşmasının ve köyle şehir arasındaki mesafelerin kısalmasının bir metaforu olarak kullanılmıştır. Menderes için her yeni yol, sadece bir altyapı projesi değil, aynı zamanda DP iktidarının ülkeye getirdiği refahın ve ilerlemenin kanıtıydı. […]
Asil ve Soylu Aile
Çiller’in, genel başkanlıktan ayrıldığı kongrede Doğru Yol Partisi (DYP) camiasını tanımlamak için kullandığı duygusal bir ifadedir. “Hayatımın en büyük gururu… bu asil ve soylu ailenin… genel başkanı olmak olmuştur” sözü, parti üyeliğini ve siyasi davayı, kan bağına benzer kutsal ve onurlu bir aidiyete dönüştürür. Bu ifade, siyasi bir organizasyonu, duygusal bağları güçlü, ortak bir geçmişe […]