Mevcut iktidarı, zulüm, kibir ve halktan kopuklukla özdeşleşen tarihi ve dini bir figür olan Firavun’a benzeten güçlü bir metafordur. Bu ifade, yönetimi sadece siyasi bir rakip olarak değil, yıkılması gereken zalim bir düzen olarak konumlandırır. “Her firavunun bir Musa’sı vardır” diyerek, bu zalim düzene karşı kendisini halkın kurtarıcısı olarak konumlandırır ve mücadelesine ilahi bir meşruiyet […]
Arşivler: Sözlük Terimleri
Fitne, Fesat
Özellikle parti içine veya Cumhur İttifakı’na yönelik olduğu düşünülen eleştirileri, komplo teorilerini ve ayrılıkçı çabaları tanımlamak için kullanılan İslami kökenli kavramlardır. Bahçeli, “fitne ve fesat hareketleri” diyerek, bu tür girişimlerin iyi niyetli eleştiriler olmadığını, aksine birliği ve dirliği bozmayı amaçlayan şeytani ve yıkıcı eylemler olduğunu ima eder. Bu kavramlar, eleştiriyi rasyonel bir zeminden çıkarıp, onu […]
Fırat’ın kenarındaki bir kuzudan ben sorumluyum
İslam halifesi Hz. Ömer’e atfedilen “Dicle kenarında bir kurt bir koyunu kapsa, adl-i ilahi Ömer’den sorar onu” sözünün Demirel tarafından kendi siyasi sorumluluk anlayışına uyarlanmış halidir. Bu ifade, bir liderin ülkenin en ücra köşesindeki en küçük bir sorundan bile nihai olarak sorumlu olduğunu belirten yüce bir devlet adamlığı anlayışını yansıtır. Retorik işlevi, kendisini adil, her […]
Fıtrat
Bir şeyin yaratılışındaki öz, karakter ve değişmez doğa anlamına gelen bir kavramdır. Bahçeli bu terimi iki temel bağlamda kullanır. Birincisi, Türk milletinin “asil kanından” gelen ve değişmez olan kahramanlık ve mücadele ruhunu ifade etmek içindir: “hiç kimse fıtrat değişir zannetmesin, bu kan yine o kandır”. İkincisi ise, siyasi rakiplerinin, özellikle de iktidarın, maden kazaları gibi […]
Fıtrat
Bir şeyin doğasında, yaratılışında var olan ve değiştirilemez özü ifade eden bir kelimedir. Erdoğan bu terimi, özellikle olumsuz veya trajik olayları açıklarken, bunların kaçınılmaz ve o işin doğasının bir parçası olduğunu belirtmek için kullanmıştır. En bilinen örneği, Soma maden faciası sonrası yaptığı “Bu işin fıtratında var” açıklamasıdır. Bu kullanım, yaşanan trajediyi bir kaza veya ihmal […]
Gaf
Mesut Yılmaz’ın siyasi kariyeriyle özdeşleşmiş bir kavramdır. “Kağıttepe“, “İşsizlerimiz kadınlaştırıldı”, “Allah’ı size emanet ediyorum“, “Çekin milletin elinden cebinizi” gibi çok sayıda dil sürçmesi, siyasi hayatı boyunca “gaf” olarak nitelendirilmiş ve sık sık gündem olmuştur. Bu gaflar, onun teknokrat ve mesafeli imajını pekiştirmiş, halktan kopuk olduğu yönündeki eleştirilere malzeme vermiştir. Söylem analizinde bu gaflar, sadece komik […]
Galip Hoca
Celal Bayar’ın Milli Mücadele yıllarında, özellikle Ege Bölgesi’nde Yunan işgaline karşı sivil direnişi örgütlerken kullandığı takma addır. Bu isim, sıradan bir köy hocası kimliğine bürünerek halkla kolayca kaynaşmasını, onların güvenini kazanmasını ve onları Kuvayı Milliye saflarında seferber etmesini sağlamıştır. Siyasi ve retorik işlevi, Bayar’ın kariyerinin sonraki aşamalarında da devam etmiştir. Bu lakap, onun asker veya […]
GAP’ı gaptırmam
Güneydoğu Anadolu Projesi’nin (GAP) önemini vurgulamak ve bu projeyi siyasi olarak sahiplendiğini göstermek için kullandığı, kelime oyunu içeren bir slogandır. “Gapmak” (kapmak) fiilini kullanarak, projeye yönelik olası engellemeleri veya sahiplenme girişimlerini bir “çalma” eylemi olarak kodlar ve kendisini projenin koruyucusu olarak konumlandırır. Bu slogan, hem projenin büyüklüğünü halkın anlayacağı bir dille anlatır hem de Demirel’in […]
Gardeşim
“Kardeşim” kelimesinin halk ağzındaki, özellikle Ege şivesindeki söyleniş biçimidir. Demirel’in konuşmalarında, özellikle halka hitap ederken veya samimi bir ton yaratmak istediğinde kullandığı bir hitap şeklidir. Bu kelimenin kullanımı, onun “halktan biri” olma, köklerini ve şivesini unutmamış olma imajını güçlendirir. Akademik veya bürokratik dil yerine halkın dilini kullanarak, seçmenle arasındaki mesafeyi kapatmayı ve onlarla hemşerilik temelinde […]
Gazi Mustafa Kemal
Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ten bahsederken “Atatürk” soyadı yerine sistematik olarak “Gazi Mustafa Kemal” ifadesinin kullanılmasıdır. Bu tercih, basit bir isimlendirmenin ötesinde siyasi bir anlam taşır. “Atatürk” soyadı, özellikle Cumhuriyet’in laik ve Batılılaşmacı modernleşme projesiyle özdeşleşmiştir. Buna karşın “Gazi,” İslam kültüründe din uğruna savaşan kahramanlara verilen bir unvandır ve Mustafa Kemal’in Kurtuluş Savaşı’ndaki askeri […]