Siyasi rakipleri, özellikle de sık sık ittifak veya pozisyon değiştirenleri tanımlamak için kullanılan ahlaki bir suçlamadır. “İlkesizlerin bağımsız bir iradesi olamaz” diyerek, bu aktörlerin kendi inançları veya değerleri doğrultusunda değil, anlık çıkarlar veya dış telkinler doğrultusunda hareket ettiğini iddia eder. Bu ifade, MHP’nin “ilkeli” ve “çizgisi net” duruşuyla bir tezat oluşturarak, partinin ahlaki üstünlüğünü vurgulamayı […]
Arşivler: Sözlük Terimleri
İllet ittifakı / Zillet ittifakı
Özellikle 2019 yerel seçimleri ve 2023 genel seçimleri sürecinde, CHP ve İYİ Parti öncülüğünde kurulan “Millet İttifakı“nı tanımlamak için kullanılan aşağılayıcı ve olumsuzlayıcı ifadelerdir. “Millet” kelimesinin zıt anlamlısı olarak seçilen “illet” (hastalık, bela) ve “zillet” (alçaklık, aşağılanma), karşı ittifakı ülkenin hayrına olmayan, hastalıklı ve onursuz bir yapı olarak kodlar. Bu, siyasi rekabeti ahlaki bir zemine […]
İman
Erbakan’ın söyleminde siyasi ve toplumsal dönüşümün temel itici gücüdür. İman, sadece bir inanç meselesi değil, aynı zamanda bir şuur, bir duruş ve bir eylem kaynağıdır. “İnanıyorsanız en üstünsünüz, zafer ise elbette inananlarındır” gibi sıkça atıf yapılan ayetler , imanın siyasi başarı için bir ön koşul ve garanti olduğu fikrini pekiştirir. Milli Görüş hareketi, temellerini “iman […]
İmar
DP döneminin “Kalkınma Hamlesi“nin şehirlerdeki yansımasını ifade eden bir terimdir. Özellikle İstanbul’da, Menderes’in talimatıyla gerçekleştirilen geniş çaplı yol, bulvar ve meydan düzenlemeleri bu “imar” faaliyetlerinin en bilinen örnekleridir. Bu projeler, bir yandan şehri modernleştirme ve trafiği rahatlatma amacı güderken, diğer yandan binlerce binanın yıkılmasına (istimlak) neden olduğu için büyük tartışmalara yol açmıştır. Menderes için “imar“, […]
İmar Düzeni
1999 Gölcük Depremi’nin yıkıcı sonuçlarını açıklarken, devletin ve sistemin temel bir sorununa işaret etmek için kullandığı bir kavramdır. “İmar düzenimiz laçkadır” ifadesi, depremin yol açtığı felaketin sadece bir doğal afet olmadığını, aynı zamanda denetimsizlik, yolsuzluk ve plansızlıktan kaynaklanan bir “sistem sorunu” olduğunu vurgular. Bu, suçu sadece “malzemeden çalan müteahhitlere” değil, aynı zamanda bu duruma izin […]
IMF
Yılmaz’ın siyasi lügatinde, özellikle ekonomik kriz dönemlerinde, Türkiye’nin ekonomik politikaları üzerindeki dış etkiyi simgeleyen bir kurumdur. Ekonomiden sorumlu Devlet Bakanı Kemal Derviş’e yönelik “Sen Türkiye Cumhuriyeti’nin bakanı mısın yoksa IMF’nin bakanı mısın?” sorusu, bu konudaki tutumunun en net ifadesidir. Bu retorik soru, bir yandan Derviş’in uyguladığı kemer sıkma politikalarını eleştirirken, diğer yandan bu politikaların milli […]
İnançlara Saygılı Laiklik
Ecevit’in, Türkiye’deki sol siyasetin en temel açmazlarından biri olan din-devlet ilişkileri konusunda geliştirdiği özgün formüldür. Bu kavram, laikliği din ve vicdan özgürlüğünü baskılayan katı bir devlet ideolojisi olarak değil, aksine tüm inançların özgürce yaşanmasının güvencesi olarak tanımlar. Ecevit bu formülle, solu, geleneksel olarak kendisine mesafeli duran dindar ve muhafazakâr kitlelere açmayı hedeflemiştir. Amacı, laikliği bir […]
İnhisarcı Zihniyet
Menderes’in, CHP’nin tek parti dönemindeki ekonomik ve siyasi anlayışını eleştirmek için kullandığı bir terimdir. “İnhisarcı” (tekelci) sıfatı, CHP’nin hem ekonomide devletçiliği dayattığını hem de siyasette tüm gücü kendi elinde topladığını, başka hiçbir partiye veya görüşe yaşam hakkı tanımadığını ima eder. DP, kendi siyasetini bu “inhisarcı zihniyet“in tam tersi olarak, yani hem ekonomide serbest rekabete hem […]
İnkılap Softaları
Menderes’in, DP’nin din ve vicdan özgürlüğü alanındaki icraatlarına (özellikle ezanın Arapçalaştırılmasına) karşı çıkan katı laikçi kesimleri, özellikle CHP’li aydın ve bürokratları aşağılamak için kullandığı bir ifadedir. “İnkılap softalarının yaygaralarına ehemmiyet vermeyerek ezanı Arapçalaştırdık” sözü, bu kullanımın en net örneğidir. “Softa” kelimesi, normalde bağnaz ve yobaz dindarlar için kullanılırken, Menderes bu kelimeyi tersine çevirerek, laikliği bir […]
İnlerine gireceğiz
Özellikle terör örgütlerine (PKK, FETÖ vb.) ve hasım olarak görülen gruplara karşı yürütülen mücadeledeki mutlak kararlılığı ve tavizsizliği ifade eden bir slogandır. Bu ifade, mücadelenin sadece savunmada kalmayacağını, aktif bir şekilde düşmanın üzerine gidileceğini ve nerede olursa olsun bulunup etkisiz hale getirileceğini vurgular. “İn” metaforu, hedef alınan grupları yasa dışı, gizli ve tehlikeli yapılar olarak […]